Barczatka sosnówka (Dendrolimus pini L.) to jeden z najgroźniejszych w Polsce szkodników liściożernych sosny pospolitej. Zasadniczo jest monofagiem choć czasem spotyka się ją także na innych gatunkach sosen, a czasem na świerkach i jodle. Owad ten należy do rodziny barczatkowatych. Postać dorosła to motyl o rozpiętości skrzydeł 5-9 cm (występuje dymorfizm płciowy – samice są większe od samców) i barwie dość zmiennej – od szarej do prawie brunatnoczarnej. Na przedniej parze skrzydeł, w środkowej ich części, występuje charakterystyczna biała plamka. W dalszej ich części – niewyraźna ciemniejsza wstęga. Rójka motyli trwa od czerwca do sierpnia, a jej czas trwania oraz początek i koniec jest w znacznej mierze zależny od warunków pogodowych. Samice latają początkowo niechętnie, częściej oczekują partnera na dolnych partiach pni drzew, dopiero po złożeniu części jaj są bardziej aktywne, wtedy można je spotkać podczas lotu głównie wieczorem; samce latają także za dnia. Barczatka sosnówka (Dendrolimus pini L.) to jeden z najgroźniejszych w Polsce szkodników liściożernych sosny pospolitej. Zasadniczo jest monofagiem choć czasem spotyka się ją także na innych gatunkach sosen, a czasem na świerkach i jodle. Owad ten należy do rodziny barczatkowatych. Postać dorosła to motyl o rozpiętości skrzydeł 5-9 cm (występuje dymorfizm płciowy – samice są większe od samców) i barwie dość zmiennej – od szarej do prawie brunatnoczarnej. Na przedniej parze skrzydeł, w środkowej ich części, występuje charakterystyczna biała plamka. W dalszej ich części – niewyraźna ciemniejsza wstęga. .
Rójka motyli trwa od czerwca do sierpnia, a jej czas trwania oraz początek i koniec jest w znacznej mierze zależny od warunków pogodowych. Samice latają początkowo niechętnie, częściej oczekują partnera na dolnych partiach pni drzew, dopiero po złożeniu części jaj są bardziej aktywne, wtedy można je spotkać podczas lotu głównie wieczorem; samce latają także za dnia. Po kopulacji samica składa część jaj. W odwłoku znajduje się ich od 150-250, jednakże składane są one w kliku lub kilkunastu złożach liczących od kilku do kilkudziesięciu jaj. Samica składa je najczęściej na cienkich gałązkach lub pniach drzew, rzadziej na igłach. Pojedyncze jajo jest owalne, długości około 2 mm, barwy początkowo jasnozielonej, a następnie przybiera kolor szarobrązowy. Stadium jaja trwa przeciętnie około dwóch tygodni. Następnie legną się gąsienice. Larwy posiadają osiem par odnóży. Młoda gąsienica ma około 5 mm długości i jest mocno owłosiona. Ciało jest pokryte licznymi brodawkami, z których wyrastają pęczki włosków. Cechą charakterystyczną w wyglądzie gąsienicy są dwie partie segmentów na jej ciele: drugi i trzeci – występują tam granatowe pasma włosów; ósmy – jasna plama w kształcie rzymskiej piątki, z ramionami skierowanymi w kształcie głowy.
Gąsienice w trakcie swojego rozwoju zapadają w stan diapauzy na okres zimy. Larwy w rożnych stadiach (L2-L5), po pierwszych silniejszych przymrozkach (październik-listopad), przerywają żerowanie w igliwiu sosny w koronach drzew i schodzą po pniu do ściółki leśnej. Tam zagrzebują się w pobliżu szyi korzeniowej (najczęściej w odległości nie większej niż pół metra od pnia) i zimują. Wczesną wiosną roku następnego, wychodzą ze ściółki i kontynuują żerowanie w koronach drzew, przechodząc kolejne wylinki aż do L6, L7.
W czerwcu – lipcu (czasem nawet sierpniu), dochodzi do przepoczwarczenia. Ostatnie stadia nabywają zdolność przędzenia i wokół siebie tworzą oprzędy barwy szarobrunatnej o długości około 5 cm. Są one zakotwiczone w miejscach wcześniejszego żerowania, a więc: gałązkach, igłach ale także w spękaniach kory na pniach sosen. Stadium poczwarki trwa około czterech tygodni. W tym czasie poczwarka przeobraża się w motyla, który opuszcza oprzęd i zamyka się cykl życiowy tego gatunku owada.
Barczatka sosnówka to szkodnik przede wszystkich litych drzewostanów sosnowych, puszcz i borów rosnących na ubogich siedliskach, preferuje starsze, przerzedzone drzewostany w wieku 60-100 lat, czasem jednak może wystąpić w drzewostanach młodszych – 20 lat. Występuje na terenie całej Polski. Często do początku gradacji dochodzi w miejscach, gdzie drzewostany sosnowe porastają wydmy. Największe gradacje miały miejsce głównie na terenie: Puszcza Notecka, Bory Tucholskie, Puszcza Bydgoska, czy Kurpiowska, także na terenie lasów południowo-wschodnich. Często jednak powierzchnia występowania pokrywa się z wyznaczonymi i znanymi wcześniej leśnikom tzw. pierwotnymi ogniskami gradacyjnymi. Od roku 1991 owad ten wystąpił w formie gradacji na powierzchni ponad 820 tyś ha, zaś zabiegami zwalczania objęto powierzchnię prawie 530 tyś ha. Do gradacji barczatki dochodzi w Polsce średnio co 4-5 lat i trwa ona około 2-3 lata.
Ze względu na fakt, że gąsienice barczatki żerują dwa razy w roku – żer jesienny (młodsze stadia larwalne) oraz żer wiosenny (starsze stadia) do zabiegów zwalczania, a w zasadzie ograniczania liczebności może dochodzić dwa razy w roku. Zdarza się także, że pola zabiegowe łączą się lub pokrywają z zabiegami chemicznymi na inne gatunki foliofagów sosny. Metody kontroli i monitoringu populacji opierają się głównie na jesiennych poszukiwaniach szkodników pierwotnych sosny. Prace te wykonuje się późną jesienią ale przed wystąpieniem opadów śniegu. Przeszukiwana jest wtedy ściółka (zgodnie z przyjętą metodyka wykonywania tych prac prognostycznych) we fragmentach drzewostanów z przewagą sosny i spośród różnych innych gatunków foliofagów sosny i ich form zimujących, rejestrowane są liczby odnalezionych gąsienic barczatki sosnówki. Jeśli liczby te przekraczają bezpieczny pułap, wykonywane są dodatkowe wiosenne kontrole, a w ostateczności administracja Lasów Państwowych przeprowadza zabiegi ochronne, w zagrożonych fragmentach drzewostanów sosnowych.